اینس، روح من

اینس، روح من

اثر: ایزابل آلنده

ترجمه از متن اسپانیولی: زهرا رُهبانی

انتشارات: نگاه ۱۳۸۶ 

چهارصد و سی صفحه، پنجهزار و پانصد تومان

***

قبل از شروع رمان می‌خوانیم:

اینس سوارِس (1580-1507) زنی اسپانیایی و متولد پلاسنسیا بود. به سال 1537 به قاره جدید سفر کرد و در فتح شیلی نقش داشت و از بنیانگذاران شهر سانتیاگو بوده. وی نفوذ سیاسی و قدرت اقتصادی بسیار داشت.

موفقیت اینس سوارس از سوی تاریخ نگاران آن عهد به ثبت رسید. گرچه تقریبن بیش از چهارصد سال از سوی مورخان به فراموشی سپرده شد.

نگارنده در این صفحات به شرح احوال و اعمال این زن –همان گونه که در اسناد تاریخی آمده- اکتفا کرده و فقط با کمی تخیل، بر آن تار و پودی تنیده است.

***

نام ایزابل آلنده برای من خارج از شخصیت وجودی خودش، ابتدا یادآورد نام سالوادور آلنده قهرمان ملی شیلی است. از خانم آلنده قبلن کتاب خانه اشباح را دیده ایم. 

 مقدمه ای که در بالا آمد و در اول کتاب نوشته شده و می شود قبل از خرید آن را خواند، خواننده چون منی را چندان ترغیب به خواندنش نمی‌کند. حتا با فرض بر این که  نویسنده علی رغم آنچه به آن معترف است، کمی بیش از تخیل، بر آن تارو پودی تنیده باشد.

صفحات زیادی از کتاب در باره فتح شیلی و شکل گیری دسته‌های سربازان و جنگجویان در این مبارزات است. از مقدماتی تا نهایی.  ای کاش می شد از این صفحات گذر کرد چرا که مطلقن در ذهن نمی مانند. ولی طبق روال همه رمان‌ها، قهرمانان در طول داستان و لابلای نوشته ها وارد عرصه کتاب می شوند و اجازه عبور از تاریخ شیلی را نمی دهند. خواننده ای که توقع روبرو شدن با کتابی در سطح خانه اشباح را دارد با خواندن این کتاب راضی نمی شود. یعنی کسی که از گابریل گارسا مارکز به این طرف دوست دارد توصیف وقایع در آمریکای لاتین را کمی تا قسمتی خیال انگیز ببیند. وقایعی که حتا اگر قرار باشد در باورهای خیلی ها نگنجد، حداقل توانایی های پرواز ذهن بشر را که می توانند نشان دهند. اینس روح من، این گونه خوانندگانش را ناکام می‌گذارد. همه آنچه که گاه در کتاب دیده می شود و نشان از این رئالیسم جادویی دارد، همه ریشه هایی زمینی و فیزیکی دارند. از جمله:

"مادرم یک مجسمه کوچک حضرت سوکورو را که از چوب تراشیده شده بود و کرامات زیاد داشت به من هدیه کرد تا شاید رحم من بارور شود. اما آن قدیسه به طور حتم باید به امور مهم تری مشغول می بوده. چون به هیچ یک از خواهش‌های من اعتنا نکرد"

منظورم این است که وقتی حضرت سوکورو به همه خواهش‌های آینس اعتنا نکرد، کرامات زیاد حضرت هم زیر سئوال می‌رود. و نه فقط بارور نکردن آینس را.

کتاب تا حد زیادی زنانه است. اصلن بیش از حد زیاد. کلن زنانه است. بسیاری از دیدگاه ها و واکنش های آینس در طول رمان حاصل تفکرات زنانه ای است که  دارد. چیزهایی که برای مردان بیگانه است. شاید هم نا مفهوم. خواندن کتاب را به زنان توصیه می کنم. دوستش خواهند داشت. اگر کشداری صفحات تاریخ و فتح شیلی آزارشان ندهد. و هم چنین به آقایانی که دوست دارند با دنیای زنان آشنا شوند. ولی ...... نمی شوند.