دیار فرزانگان

به کوشش: عباس یزدی نژاد، دکتر علی یزدی نژاد و دکتر آرزو مرادی

انتشارات میرماه 

۴۷۰ صفحه - ۹۵۰۰۰ ریال

چاپ اول ۱۳۸۶ - ۳۰۰۰ نسخه

***

کتاب دیار فرزانگان دومین کتاب از مجموعه کتاب‌های گنجینه تاریخ، فرهنگ و هنر است که به همت این فرهیختگان و نشر میرماه، فراهم آمده است.

کتاب نگاهی دارد به زندگی و آثار فرزانگان  و ستارگان آسمان ادب، دانش و هنر دیار نور و کجور و در واقع یک کتاب مرجع است. نه این که تصور شود باید آن را به دست گرفت و تا اتمامش به زمین نگذاشت.

دکتر محمدابراهیم باستانی پاریزی در مقدمه‌ی مبسوطی که در ابتدای کتاب آمده، نوشته اند:

"نور باشد، و نور موجود شد." (کتاب مقدس)

کتاب دلپذیری را که آقای دکتر یزدی نژاد و همکارشان دکتر مرادی فراهم آورده اند، هر چند مربوط به نور و کجور است و با کرمان ناجور، و به قول آن خواننده معروف، ما و نوری‌ها بیابان تا بیابان فاصله داریم، اما به هر حال آنچه در متن کتاب آمده هم با کرمان مربوط است و هم مورد علاقه مخلص است.....

دستخط را در اینجا ببینید.

***

در کتاب می‌خوانیم و می‌بینیم:

پایتخت فریدون:

در هنگام دراز آهنگ زندگی مادرسالاری، از آن‌جا که مادران را با یکدیگر نبرد نبوده است، ارتش و سازمان ودولت را نیز کارایی نبود و باتسان شناسانی که در گستره ایران رهنگی به کاوش پرداخته اند، هیچ ابزار و دگرگونی که نشانه نبرد و ویرانی بوده باشد نیافته اند. "بخشی از نوشتاری به قلم دکتر فریدون جنیدی"

البرز، جایگاه سیمرغ و سرزمین فرزانگان:

از آن‌جا که سیمرغ زال را در دامن البرز کوه پرورده بودف بین او و زال دوستی استوار بود. از این رو سیمرغ در زادن رستم همانند پزشکی دوراندیشف با اندیشه ای که تا آن رو همانند نداشته است به یاری زال می‌آید و در جایی دیگر زخم‌های رستم را در نبرد با اسفندیار بهبود می بخشد. چه شایسته بود که نماد پذشکی ایران زمین به جای افسانه یونانی (مار و عصا) نقشی از مر خردمند فرمانروا "سیمرغ" باشد.

"دکتر محمدجواد ابویی"

ملاعلی آخوند نوری:

هر آه که بود در دل ما  /  برقی شد و سوخت حاصل ما

راز دل ما نمی شود فاش  /  تا لاله نروید از گل ما

علامه محدث نوری:

مرا از کتاب بسیار معتبر مستدرک الوسایل تالیق خاتم دانشمندان ایران، مرحوم حاج میرزا حسین نوری شگفتی بسیار درست داد، که این مرد فقیه روشن‌بین تا به چه پایه از احاطه و پشت کار و دقت و حافظه و فراست و حقیقت جویی رسیده است.

"استاد سعید نفیسی"

دکتر غلام حسین صدیقی:

در پاسخ به لویی ماسینیون در زندان شاه بعد از کودتای 28 امرداد 32

ایران وطن من است و من به ایرانی بودن خود افتخار می کنم، حتا اگر این امر به بهای جان من تمام شود. چون من هرچه دارم از این آب و خاک است.

دکتر حسین خطیبی نوری

مورد اعتماد کامل علامه دهخدا، که در راه انتشار این فرهنگ دهخدا گام های موثری برداشت. بعد از زلزله لار شهر جدید لار را بنا کرد و مردم لار به پاس این همت او را به سمت نمایندگی مجلس برگزیدند.

غلام حسین خان بنان

باغ ویرانست و مرغان بی نوا، ایوان تهی / ای بنان آخر کجایی تا نوایی سر دهی؟

"فریدون مشیری"

دکتر پرویز ناتل خانلری:

من و تو از آن نهال‌ها نیستیم که آسان بتوانیم ریشه از خاک خود برکنیم و در آب و هوایی دیگر نمو کنیم. جان و دل چنین مردمی با هزاران بند و پیوند به زمین و اهل زمین خود بسته است. از این همه تعلق گسستن کار آسانی نیست.

دکتر زهرا کیا (خانلری)

یکی از اولین مترجمین خوب ایرانی با ترجمه آثاری چون:

شب‌های روشن داستایوسکی، رنج های جوانی ورتر اثر آندره موروا، بیست داستان پیرآندللو و آثاری از میکل آنجل آستوریاس

نیما یوشیج

می ا َ تا گپ *

من شاعر زبان تاتی هستم.

قدیمی ترین آوازی که مرغ خواند، یادش نیست. بعدها بادها او را از روی درخت ها عبور داده، به سرزمین های دور بردند. من هم یاد ندارم که قدیم ترین شعر من کدام بود. ولی در مرگ "روجا"** گاو خودمان، شعری را در حضور پدرم خواندم.

دکتر عبدالله بهزادی

پزشک، شاعر، ادیب و سیاستمدار

ای شیر نر فتاده در بند / با حیله و مکر روبهی چند

زندان تو قبله گاه دل‌ها / جان ها به نگاهت آرزومند

از قطعه ای که خطاب به دکتر محمد مصدق دربند سرود است.

***

در هر یک از سرفصل های بالا، تصاویری از این بزرگان در لابلای کتاب آمده که جلوه بیشتری به متن داده اند و خود تصاویر، لبریز از خاطرات گفته و ناگفته ای است که خواننده را به سمت مازندارن می‌کشاند. چند مرقع خط نستعلیق هم به خط خانم مرضیه توکلی زینت بخش کتاب است با ابیاتی از حضرت فردوسی و یا فرزانگان نور و کجور

***

 کتاب به نوا، دختر علی و آرزو تقدیم شده. با جمله ای چنین:

به دختر کوچکمان نوا که گوییا آوای فردوسی را از درون جان خویش شنیده است.

لازم به یادآوری است که  آوای فردوسی در نوا، مدیون شب‌هایی است که  نوا با آوای شاهنامه به خواب رفته. شاهنامه‌ای که علی و آرزو برایش می خواندند و خودش اکنون در راه گردآفرید شدن گام برمی‌دارد.

***

* me atta gap  سخنی از من

** Rouja  سپیده صبح در گویش مازندرانی و معادل روژین و روژان در گویش کردی.