تصویر دوریان گری

اسکاروایلد

1854-1900

اسکار وایلد بدون شک یکی از بهترین شاعران و نویسندگانی است که تا کنون زیسته. اثر هایی که خود من از او خوانده ام در سه بخش شعر، داستان کوتاه و رمان قسمت بندی می شود. وایلد علاوه بر این سه نوع اثر هنری، نمایشنامه هم نوشته که تا کنون مفتخر به خواندن هیچ یک از نمایشنامه های او نشده ام.

داستان های کوتاه او بسیارند و می توانم از بین آنها به سه داستان زیبای غول خود خواه، کبوتر و گل سرخ و ابولهول بدون معما اشاره کنم که قطعا تک تک آنها یک اثر هنری خوب به شمار می روند. ولی به جرات می توانم بگویم تنها رمان وی-تصویر دوریان گری- از بهترین آثار ادبی جهان است. در این مورد اغراق نمی کنم. این اثر در زمان خود سوژه ای بسیار نو داشته و حتی هم اکنون ما چنین سوژه ای را کم می بینیم. حتی اگر وجود هم داشته باشد، شک دارم بدین دقت و هنرمندی نوشته شده باشد.

تصویر دوریان گری را چهار پنج سال پیش و برای اولین بار از زبان محسن شنیدم و بسیار به نظرم جذاب آمد. پس از مدتی، این کاراکتر را در فیلم افسانه های مردان خارق العاده دیدم و به این نتیجه رسیدم عطشم نسبت به این سوژه زمانی آرام می گیرد که تمامی جزئیات آن را بدانم. ابتدا فقط نسخه کوتاه شده انگلیسی آن را پیدا کردم و خواندم. پس از آن موفق شدم از یکی از آشنایان ترجمه قدیمی این کتاب را به دست بیاورم و سپس رمان اصلی آن را خریدم. همین هنگام به ضرب المثل رایج: "شنیدن کی بود مانند دیدن" پی بردم و حتم دارم که تا کنون داستانی به این جذابیت و کشش نخوانده ام! هم اکنون خلاصه ای از داستان ارائه می  کنم.  خواندن آن به هیچ وجه چیزی را لو نمی دهد:

دوریان گری، یکی از جوان ترین و جذاب ترین اشراف لندن تصمیم می گیرد که یک پرتره از چهره خود داشته باشد تا در روز های پیری به یاد آورد که چه جمال و شکوهی داشته. به همین دلیل روی به نقاشی معروف به نام باسیل هاوارد می آورد تا چهره اش را نقاشی کند. تا زمانی که لرد هنری، مردی با قدرت سخنوری جادویی و دانشی ژرف به او برنخورده، همه چیز به خوبی پیش می رود ولی هنگامی که برای اولین بار لرد هنری را می بیند و از توصیفات او راجع به جوانی می شنود، از نقاشی متنفر می شود. نه این که هرگز نخواهد جوانی را به یاد آورد، بلکه نمی خواهد آن را از دست دهد. جلوی  تابلوی نقاشی می ایستد و با تمامی وجود آرزو می کنم که خود برای همیشه جوان مانده و نقاشی به جای او پیر شود......

همه در جوانی چنین آرزویی دارند. حتی برخی معتقدند بسیار عالی میشد اگر انسان مانند بنجامین باتن پیر به دنیا می آمد و جوان از دنیا می رفت. اما حقیقت این است که جسم جوان، روحی جوان نیز می طلبد. فایده ی روحی فرسوده در جسمی جوان چیست؟ واقعا فکر می کنید این گونه زندگی شیرین تر بود؟ اسکار وایلد در این داستان جواب سوال ما را می دهد: خیر!

در واقع این کتاب را می توان یک اثر روان شناسی  نیز معرفی کرد زیرا عمدتا به روح و تفکر خراب اشاره دارد و تاثیر آن بر جسم و چهره. می خواهد به ما بگوید شخصیت است که زیبایی به ارمغان می آورد. حال اگر قرار باشد زیبایی پا برجا باشد، چه دلیلی برای خوب بودن وجود دارد؟

خود کتاب بسیار زیبا نوشته شده و جملات و توصیفات آن به شکل حیرت آوری خواننده را به هم حسی وا می دارد. تضاد بین دنیای دوریان گری و دنیای انسان های دیگر و روح فرسوده در بدنی زیبا به خوبی نشان داده شده و خود سوژه بسیار زیبا به نمایش گذاشته شده. از طرف دیگر شخصیت پردازی داستان بسیار عالی است و باعث می شود خواننده بتواند با بسیاری از  آنها ارتباط نزدیک برقرار کند. برخلاف برخی کتاب ها که انسان حتی نمی تواند شخصیت اصلی خود کتاب را بشناسد. با این که شخصیت پردازی این کتاب در رده بهترین ها قرار نمی گیرد، اما از نقاط قوت کتاب به شمار می رود و زیبایی های ادبی همچون توصیف صحنه در تک تک حروف کتاب به چشم می خورد. حتی می توانم بگویم در برخی موارد آنقدر چشم نوازند که باعث می شوند شما لحظه ای چشم خود را ببندید و با نفسی عمیق رایحه خوش بوی صفحات کتاب را تنفس کنید.

البته باید این موضوع را هم بگویم که من آدم ایراد گیری نیستم و برای ایراد گرفتن از یک کتاب یا هر چیز دیگری آن را نمی خوانم. بلکه می خواهم لذت ببرم و یاد بگیرم. من اعتقاد دارم اگر کتاب بخواهد ایرادی داشته باشد که آزار دهنده باشد، ناخودآگاه خواننده را متوجه خود می سازد. بدین سبب من به این کتاب 9 از 10 میدهم و این یک نمره به این خاطر نیست که کتاب کاملی نیست ولی خوب اگر از تمامی فاکتور ها حتی بیست و پنج صدم کم تر نمره بیاورد، قطعا به 9 از 10 میرسد!

امیدوارم شما هم از خواندن این کتاب لذتی را که من بردم را ببرید یا برده باشید. این کتاب مدت بسیار طولانی به چاپ نرسید ولی هم اکنون در برخی کتاب فروشی ها می توانید آن را خریداری کنید.